Genellikle İngilizce ismi ile kullanılan “Cruelty Free” tanımı, Türkçe’ye “Zulüm İçermeyen” olarak çevriliyor. Son zamanlarda cruelty free kozmetik ürünlerini daha sık duymaya başlamış olabilirsiniz. Peki bununla ne kastediliyor ve zulümsüz kozmetik nasıl oluyor? Bu yazımızda Otama Kırkpınar olarak bizim de önem verdiğimiz ve ürünlerimizi üretirken benimsediğimiz zulümsüz üretim biçimini ele alacağız ve cruelty free kozmetik ile ilgili bilgiler vermeye çalışacağız.
Cruelty Free Nedir?
Kozmetik ürünlerin, kişisel bakım ürünlerinin, ev temizlik ürünlerinin zulümsüz olması ne anlama geliyor?Özellikle son yıllarda Cruelty Free ürünlere olan talep artmaya devam ediyor. Zulüm içermeyen etikete sahip ürünler genellikle hayvanlar üzerinde test edilmediği anlamına gelmektedir. Bununla birlikte tam olarak neyin “zulümsüz” olarak etiketlenmesine izin verilip verilmediğine dair standart veya yasal bir tanım yoktur. Piyasadaki ürünlerin üzerinde hayvan deneyi yapılmadığına dair basılan zulümsüz etiketleri birden fazla sayıdadır ve genellikle bu etiketler farklı standartlara göre belirlenir.
Böylece üretim yapan şirketler kendilerini veya ürünlerini zulümsüz olarak adlandırabilirler. Üreticilerin, Cruelty Free etiketi edinebilmeleri için etiket şirketlerinin koyduğu standartlara uymaları beklenir. Ancak bir kere alınan bu etiketin sınırsız kullanılma ihtimalinin olması ve yasal tanımının olmaması bir güvensizlik yaratabilir. İnsanların hayvanlar üzerinde deney yapılmamış ürünleri tercih etmesiyle oluşan akım nedeniyle kazanç sağlamak isteyen pazarlamacılar tarafından “Cruelty Free” kaygısı, bir modaya dönüştürülebilir. Bu durum tüketicilerin güvenini sarssa da tüm şirketlerin bunu kazanç sağlamak için yanlış bilgi ile kullandıklarını söylemek doğru olmaz. Genellikle ürünlerin test aşamalarıyla ilgili şeffaflık söz konusudur ve çoğu Cruelty Free etiket sağlayıcısı bu şirketleri ve ürünlerini denetime tabi tutar.
Bir Ürünün Zulüm İçermediği Nasıl Anlaşılır?
Cruelty free kozmetik ürünlerin üzerinde bunu gösterir bir logo olabilir. Ancak bu logoya sahip olmamasına rağmen cruelty free olan ürünler de sıklıla karşımıza çıkmaktadır. Öte yandan hayvanlar üzerinde test edilmeyen kozmetik ürünlere ulaşabilmek için zulüm içermeyen etiketlere sahip ürünlerdeki yasal boşluklara taviz vermemek adına her zaman aşağıdaki soruları firmalara mesaj yoluyla iletebilir ve ürünleri ya da şirketleri hakkında bilgi alabilirsiniz:
- Şirketiniz bitmiş ürünlerini hayvanlar üzerinde test ediyor mu?
- Şirketiniz herhangi bir bileşenini hayvanlar üzerinde test ediyor mu?
- Şirketiniz ürünlerinizi veya malzemelerinizi sizin adınıza hayvanlar üzerinde test etmesi için üçüncü bir şahıstan talep ediyor ya da kiralıyor mu?
- Şirketinizin içerik tedarikçileri hayvanlar üzerinde test yapıyor mu? Yapmıyorsa bunu nasıl doğruluyor ya da garanti ediyorsunuz?
- Şirketiniz yasaların gerektirdiği durumlarda ürünlerinin veya bileşenlerinin hayvanlar üzerinde test edilmesine izin veriyor mu?
- Şirketiniz Çin gibi, hayvan testleri gerektiren ülkelerde satış yapıyor mu?
Bir şirketin gerçek anlamda zulüm içermeyen ürünler ürettiği ve kendisinin de hayvan testlerine karşı olduğunu belirtebilmesi için yukarıda yer alan soruların tamamına cevap verebilmesi gerekir. Bu sorulardan herhangi birine cevap verilememesi durumunda şirket veya ürün hakkında “Hayvan deneyi konusunda belirsiz – Gri Alanda” gibi bir tanım kullanılır.
Hayvanlar Üzerinde Test Edilmeyen Ürünler Nasıl Test Ediliyor?
Omurgalı ya da omurgasız tüm insan dışındaki hayvanlar, deney aşamalarında kullanılabilirken en çok tercih edilen türler: fare, sıçan, kobay, Suriye/Çin hamsterı, tavşan, köpek, kedi, insan dışındaki tüm primatlar (maymun türleri) ve balık olmak üzere bu dokuz türden oluşur. Deneyde kullanılacak hayvanların kayıtlı yasal deney hayvanı olarak tanımlanmış üretici ve tedarikçilerden alınmış olması şartı vardır. Hissedebilen bu canlıların insan vücudundaki son derece kompleks süreçleri taklit etme konusunda sınırlı olması bu deneylerde elde edilen sonuçların insanlarda %100 doğru sonuç vermemesini doğurmaktadır. İnsan klinik sonuçları ile kıyaslandığında hayvan deneylerindeki sonuçların belirsiz ve tutarsız olduğu görülmüştür.
Hayvan deneyi yapılarak üretilmiş ürünler de her insanda farklı bir semptom oluşturabilmektedir. Bir kişiye iyi gelen bir ürün başka bir kişide alerjik reaksiyona neden olabilir. Ayrıca etkinliği ve güvenilirliği kanıtlanmış onlarca hayvan deneysiz bilimsel yöntem mevcuttur. Örneğin, AB’deki kozmetik ürünlerin hayvanlar üzerinde test edilmesi yasaktır ve bu yasağın dayandığı bilimsel alternatif yöntem oldukça güvenilir olan “hücre kültürü” yöntemidir.
Hayvanlarda test edilmeyen ürünler için başlıca alternatif test yöntemleri şöyledir:
- Epidemiyoloji (insan popülasyonlarının incelenmesi) çalışmaları
- İnsan klinik çalışmaları
- İnsan hücre ve doku kültürleri
- Mikro dozlama (insanlara, tüm vücut sistemini etkilemeden, hücresel düzeyde vücut üzerindeki etkileri test etmek için çok düşük miktarlarda ilaç verilir)
- Matematiksel ve bilgisayar tabanlı veri tabanları ve modelleri
- Kök hücre ve genetik test yöntemi
- In vitro (test tüpü) teknikleri
- MRI ve CAT taramaları gibi non-invaziv görüntüleme teknolojileri
Satın aldığınız kozmetik ürünlerin vücudunuzda herhangi bir yan etki ya da alerji oluşturup oluşturmadığından emin olmak için ürünü bileğinizin iç kısmına sürerek birkaç dakika bekletebilirsiniz. Eğer geçen zaman içerisinde ürünü uyguladığınız bölgede herhangi bir yanma, kızarıklık, kaşıntı gibi belirtiler oluşmuyorsa rahatlıkla kullanabilirsiniz. Hangi ürünlere alerjinizin olduğunu öğrenmek için doktora danışabilirsiniz.
Hayvan deneysiz ürettiğimiz ürünler arasından sizin için en uygun doğal kozmetik ürünleri görmek için buraya tıklayabilirsiniz: Vegan Ürünlerimiz
